Jesli przyjrzec sie historii Malty, mieszanka kultur, ktore odcisnely swoje pietno na Wyspie robi wrazenie! Pierwszymi mieszkancami Malty byli przybysze z sasiedniej Sycylii - rybacy i rolnicy, ktorych obecnosc na Wyspie jest datowana na okolo 5200 lat przed nasza era! Historia Malty jako zamieszkalego skrawka ladu liczy ok 7000 lat. Kawal czasu ;) Do dzis mozna na Wyspie ogladac pozostalosci zabudowan z czasow pierwszej "maltanskiej" cywilizacji i sa to jedne z najstarszych zabytkow na Swiecie!
Ludy przyplywajace z Sycylii zamieszkiwaly Malte przez prawie 3000 lat. Ok 2500 roku p.n.e. przybyli na Wyspe Fenicjanie, podrozujacy droga morska miedzy Europa i Afryka w celach handlowych. Malta znajdujaca sie 80 km od dzisiejszych Wloch i niecale 300 km od Afryki, byla dla nich idealnym miejscem na "przystanek" w podrozy. Kultura Fenicka ksztaltowala Malte az do swojego upadku w 332 p.n.e., zostawiajac w spadku pierwsza stolice Malty - Mdine.
Przez kolejne kilkaset lat ludnosc zamieszkujaca Wyspe glownie hodowala oliwki i zajmowala sie produkcja tkanin ;) W II w.n.e Malta stala sie czescia Imperium Rzymskiego, a po jego podziale na czesc wschodnia i zachodnia - na kolejne kilkaset lat znalazla sie pod wplywami Imperium Bizantyjskiego.
W roku 870 n.e. Malte najechaly ludy Muzulmanskie, ktore spladrowaly Wyspe i pozstawily ja praktycznie niezamieszkala. Z tej "okazji" skorzystali sasiedzi - Sycylijscy Muzulmanie - kolonizujac Malte i powiekszajac Sycylijska strefe wplywow. W tamtym okresie rozwinela sie infrastruktura Wyspy, sprowadzono bawelne, nowe owoce, a takze swoje poczatki mial jezyk Maltanski! Komus, kto pierwszy raz styka sie z Maltanskim moze sie on wydac totalnie niezrozumialy, zupelnie "nieeuropejski", i slusznie. Konstrukcja jezyka, a takze liczne slowa (nawet te uzywane obecnie) sa zaczerpniete z jezyka arabskiego ;)
Kolejnych podbojow Malty dokonali Normandowie, ktory wlaczyli Wyspe do Krolestwa Sycylii, a pozniej Swietego Krolestwa Romanskiego, narzucajac lokalnej ludnosci wiare chrzescijanska i skazujac Muzulmanow na wysiedlenie.
Przez kolejne dwa wieki (XIII i XIV) Malta znajdowala sie pod wladaniem Hiszpanii, a nastepnie Kawalerow Maltanskich (XV i XVI). W tym okresie Wyspa "obrosla" w fortyfikacje i wieze straznicze, ktore do dzis mozna podziwiac spacerujac po Valleccie (miasto-forteca) czy podrozujac wzdloz wschodniego wybrzeza Malty (wieze chroniace Wyspe przed atakami "od morza").
W XVII w. na Wyspie rozgoscil sie Napoleon, przystajac na Malcie w swojej drodze do Egiptu. Francuski przywodca wprowadzil na Wyspie rozmaite zmiany np. zniosl niewolnictwo i rozwinal system edukacji. Maltanczykom jednak tak znaczace wplywy sie nie podobaly i postanowili wyprzec Francuzow z Wyspy. Skorzystali z pomocy Anglii, ktora w 1800 roku zdecydowala sie Malte chronic, kilkanascie lat pozniej biorac jej terytorium w swoje wladanie ;) "Kamyk" na Morzu Srodziemnym podlegal Krolestwu Angielskiemu do 1964 roku.
Od 1971 roku Malta jest Republika. A od 1980 roku panstwem neutralnym - nie bioracym udzialu w konfliktach zbrojnych.
Od 2004 roku (tak jak Polska) Malta jest czlonkiem Unii Europejskiej, co daje Europejczykom szanse na znalezienie na Wyspie legalnej pracy i osiedlenie sie na stale ;)
Podsumowujac - Maltanczykow jako narod uksztaltowala mieszanka kultur: Romanskiej, Fenickiej, Arabskiej, Hiszpanskiej, Francuskiej i Angielskiej.
Mocno widoczne sa wplywy Arabskie, zwlaszcza w jezyku Maltanskim i wygladzie zewnetrznym Maltanczykow (zwykle ciemne oczy, wlosy, sniada cera), ale tez architekturze (warto obejrzec kosciol Ta' Pinu na Gozo - jest przepiekny!). Mocno wpisali sie w historie Malty takze Wlosi, pozostawiajac w jezyku mnostwo wloskobrzmiacych slow, a w maltanskiej kuchni smak bruschetty z pomidorami ;) Na to, jak Malta wyglada dzisiaj spory wplyw mieli oczywiscie Anglicy, za sprawa ktorych jezykiem urzedowym na Wyspie jest takze Angielski, a samochody jezdza po lewej stronie drogi ;)
Tyle tytulem wprowadzenia do tematu. O tym, jak sie zyje, pije i wspolpracuje z Maltanczykami bedzie osobny wpis ;)
Pozdrawiam!
Marta
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz